Ateneum Kapłańsie 619

Zeszyt 3 (619) Tom 158

CZERWIEC 2012 r.

AKTUALNE ZADANIA KOŚCIOŁA

 

KS. TOMASZ SZAŁANDA -Kościół jako dom w Listach Episkopatu Polski (1945–2000)

KS. JAROSŁAW BABIŃSKI - Nowa Ewangelizacja jako odpowiedź na współczesne zagrożenia wiary. Przed XIII Zgromadzeniem Zwyczajnego Synodu Biskupów w 2012 r.

KS. MAREK GOŁAŚ - Teologia wobec in vitro. Implikacje józefologiczne

KS. KRYSTIAN WILCZYŃSKI - Troska o podmioty opieki paliatywnej w świetle nauczania Kościoła

KS. ANDRZEJ PRYBA MSF - Teologicznomoralne aspekty odpowiedzialnego rodzicielstwa

KS. GRZEGORZ PYŹLAK- Parafialna poradnia rodzinna

 

STUDIA I REFLEKSJE

KS. CZESŁAW PARZYSZEK SAC - Bieżące dokumenty dotyczące dzieła nowej ewangelizacji

KS. MARIAN KOWALCZYK SAC - Zbawczy wymiar nadziei w encyklice Benedykta XVI

KS. TOMASZ JAKUBIAK - Rozgrzeszenie zbiorowe – aspekt prawny

MAŁGORZATA SKUBIK - Kuszenie Jezusa w perspektywie Tajemnicy Paschalnej (zarys teologii Mt 4, 1–11)

SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE

Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne)

SPRAWOZDANIA I INFORMACJE

ks. Henryk Sławiński- „Świadkowie Bożej miłości w drodze i przez służbę”. Sprawozdanie z Europejskiej Konferencji Duszpasterstwa Ludzi Morza (Port du Bouc, 22–26 IX 2011 r.)

PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY

Zygmunt Zieliński, Kulturkampf w archidiecezji gnieźnieńskiej i poznańskiej w latach 1873–1887, Poznań 2011– ks. Edward Walewander

Józef Krukowski, Prawo administracyjne w Kościele, Warszawa 2011 – ks. Janusz Gręźlikowski

Edith Stein Jahrbuch 2011, Würzburg 2011 – ks. Jerzy Machnacz

Kapłan w posłudze słowa Bożego, red. L. Szewczyk, W.J. Sztyk, Katowice-Panewniki 2010 – ks. Wiesław Przygoda

Hubert Łysy, Liturgiczne i pozaliturgiczne przepowiadanie do dzieci w Kościele w Polsce po Soborze Watykańskim II. Teoria i praktyka, Opole 2011 – ks. Henryk Sławiński.

Bolesław Twardzicki, U źródeł katechezy. Podstawowe zagadnienia z katechetyki fundamentalnej i materialnej, Przemyśl 2011 – ks. Jerzy Bagrowicz.

Die Seele Europas: Papst Benedikt XVI. und die europäische Identität, red. Cl. Sedmak, St. O. Horn, Regensburg 2011 – ks. Jerzy Machnacz.

Edward Walewander, Postmodernizm a pedagogia katolicka, Toruń 2011 – ks. Janusz Mariański .

 

STRESZCZENIA

KS. TOMASZ SZAŁANDA - Kościół jako dom w Listach Episkopatu Polski (1945–2000)

Przedmiotem niniejszego artykułu jest zarysowanie obrazu Kościoła jako domu świetle „Listów Pasterskich Episkopatu Polski” w latach 1945-2000. Obowiązujący przed soborem Watykańskim II model Kościoła mocno hierarchicznego, pozbawiony refleksji na temat „czym jest” i „jaki powinien być”, doprowadził do silnej polaryzacji na styku „my pasterze” i „wy wierni”. Jednakże tylko Episkopat jako „starsi” bracia przepełnieni miłością Mistrza, ze świadomością bycia „jednym z nas” w świętości i grzeszności, krzepiący wiarę swoim świadectwem pełnym empatii i nadziei, ma ogromną szansę by każdorazowo czytany List pozwalał w Kościele czuć się jak w domu.

powrót

 

Nowa Ewangelizacja jest odpowiedzią Kościoła wobec negatywnych fenomenów, które możemy obserwować w świecie współczesnym. Obecnie za bardzo poważne zagrożenia dla życia należy uznać sekularyzację, idee filozofii postmodernistycznej takie jak relatywizm, nihilizm, sceptycyzm i agnostycyzm w odniesieniu do możliwości poznania Boga, prawdy, wartości , podstawowych zasad bytu i myślenia. Możemy zauważyć także próby eliminacji religii ze sfery publicznej ludzkiego życia. Dlatego konieczne jest ożywienie aktywności chrześcijan w życiu publicznym, umocnić znajomość prawd wiary i bardziej ją manifestować. Drogą dla realizacji tych wyzwań jest Nowa Ewangelizacja. By ją zintensyfikować ojciec święty Benedykt XVI stworzył Papieską Radę ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji i zapowiedział zwołanie XIII Zgromadzenia Zwyczajnego Synodu Biskupów poświęcone Nowej Ewangelizacji, zatytułowane „Nowa Ewangelizacja w celu przekazywania wiary chrześcijańskiej”.

powrót

ks. MAREK GOŁAŚ - Teologia wobec in vitro. Implikacje józefologiczne

Prezentacja tematu zmierza do ukazania znaczenia teologii w służbie życiu. Dlatego, że głos teologii w debacie dotyczącej życia nie zawsze budzi otwartość środowisk naukowych a nawet samych członków Kościoła, stąd punktem wyjścia omawianego tematu jest fundamentalna wiara wpisana w ludzkie życie, jako przejaw troski o sprawy dnia codziennego wyrażona w relacjach między ludzkich oraz odnajdująca ostateczne dopełnienie w odniesieniu do Boga. W ten sposób wiara szukająca zrozumienia poprzez teologię odczytuje niepodważalne prawdy dotyczące wartości życia, aby móc je chronić i służyć mu od samego momentu poczęcia. Implikacje józefologiczne odnoszą się do osoby św. Józefa, Opiekuna Zbawiciela, męża Maryi. Cała bowiem józefologia dotyczy ukrytego życia Jezusa w Nazarecie, a zatem pewnego sposobu życia wyrażonego w trosce o rozwój życia Zbawiciela i służenia temu życiu. Jeżeli teologia ma służyć życiu, to może się tego uczyć w sposób szczególny zwłaszcza od św. Józefa, którego życie było naznaczone szczególną, bo z woli Bożej, służbą Życiu.

powrót

ks. KRYSTIAN WILCZYŃSKI - Troska o podmioty opieki paliatywnej w świetle nauczania Kościoła.

Stosunkowo niedawne pojawienie się opieki paliatywnej, jako nowej dziedziny medycyny, przyczyniło się do ponownego spojrzenia na człowieka jako na podmiot, jako na osobę. Ta specjalistyczna opieka cechuje się podejściem holistycznym, to znaczy, że zajmuje się troską o całego człowieka w jego psycho-fizycznym i duchowym wymiarze. To domaga się jeszcze mocniejszego podkreślenia niezbywalnej godności i pełni praw człowieka. Podmiotami opieki paliatywnej są przede wszystkim chorzy, ale do lekarze, księża, pielęgniarki, różni wolontariusze i inni, włączając w to rodzinę, krewnych i przyjaciół chorych terminalnie. W ramach holistycznego podejścia do różnych podmiotów opieki paliatywnej, swój głos słusznie zabiera Kościół katolicki. Czyni to zwłaszcza w tych momentach i miejscach, w których zagrożone są podstawowe potrzeby godnego życia ludzkiego. Jest to bardzo ważne, zwłaszcza w niebezpieczeństwie eutanazji, albo tak zwanej uporczywej terapii. Jako że w opiece paliatywnej obok medycznych aspektów uznaje się na równi aspekty pozamedyczne, wszystkie one działają w służbie zapewnieniu właściwej „jakości życia”, albo godnej śmierci.

powrót

KS. ANDRZEJ PRYBA MSF - Teologicznomoralne aspekty odpowiedzialnego rodzicielstwa

Podejmując refleksję na temat odpowiedzialnego rodzicielstwa należy mieć na względzie Boży zamysł wpisany w istotę małżeństwa, która jest szczególną formą przymierza osób. Godziwość seksualnego współżycia zależy od tego czy zostały zachowane dwa aspekty małżeńskiego zjednoczenia, jakimi są wzajemna i prawdziwa miłość oraz prawidłowe odniesienie do misji rodzicielskiej. Stąd też jedyną godziwą metodą planowania rodziny jest panowanie nad sobą połączone z dialogiem i wspólną odpowiedzialnością za swoje działania uwzględniające naturalny rytmu płodności.

powrót

KS. GRZEGORZ PYŹLAK - Parafialna poradnia rodzinna

Prezentowany artykuł poświęcony jest parafialnej poradni rodzinnej. Już we wstępie autor wyjaśnia, że poradnictwo rodzinne w szczególności dotyczy osób przygotowujących się do przyjęcia sakramentu małżeństwa oraz skierowane jest na udzielanie porad małżonkom i rodzinom. Pomoc świadczona w poradniach parafialnych różni się od pomocy niesionej przez poradnie świeckie, gdyż chodzi w nich przede wszystkim o uwzględnienie zamysłu Bożego wobec małżeństwa i rodziny. Zapowiedziany we wstępie problem badawczy omawia Autor w kolejnych punktach, które dają integralne spojrzenie i odpowiedź na znaczenie parafialnych poradni rodzinnych w życiu Kościoła. Autor artykułu w pierwszej kolejności zajął się omówieniem organizacji i funkcjonowaniem poradni, następnie przedstawił cele poradni rodzinnej. Całość publikacji wieńczy zwięzłe podsumowanie. Artykuł napisany został w oparciu o dokumenty Kościoła i współczesną literaturę.

powrót

KS. CZESŁAW PARZYSZEK SAC - Bieżące dokumenty dotyczące dzieła nowej ewangelizacji

Bieżące dokumenty dotyczące dzieła nowej ewangelizacji Benedykt XVI wciąż przywołuje na pamięć wszystkim stanom w Kościele wagę dzieła nowej ewangelizacji. Pragnie, by ona żyła w sercach wszystkich wierzących. Listem Apostolskim Ubicumque et semper z 21 września 2011 roku, powołał do życia Papieską Radę ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. Stosunkowo szybko mianował jej przewodniczącego i członków oraz wyznaczył jej zadania. Jak bardzo Ojcu Świętemu Benedyktowi XVI leży na sercu dzieło nowej ewangelizacji dla odnowy zsekularyzowanego współczesnego świata świadczy fakt, że podczas Eucharystii kończącej Synod Biskupów dla Bliskiego Wschodu zapowiedział zwołanie XIII Zgromadzenia Zwyczajnego Synodu Biskupów, które odbędzie się w dniach od 7 do 28 października 2012 r. i poświęcone zostanie następującemu zagadnieniu: „Nova evangelizatio ad christianam fidem tradendam – Nowa ewangelizacja dla przekazu wiary chrześcijańskiej”. Jest już dostępny dokument wstępny Synodu – Lineamenta, który zawierza szereg pytań, bardzo szczegółowych, skierowanych do poszczególnych Konferencji Episkopatów, aby z odpowiedzi utworzyć dokument roboczy Instrumentum laboris dla pracy członków Synodu Biskupów. Jednak papież na tym nie poprzestaje. Przybliża ideę nowej ewangelizacji poprzez kolejne dokumenty: Porta fidei oraz Nota Kongregacji Nauki Wiary zawierająca wskazania duszpasterskie na Rok Wiary, których treść została zaprezentowana w niniejszym artykule.

powrót

KS. MARIAN KOWALCZYK SAC - Zbawczy wymiar nadziei w encyklice Benedykta XVI

Przyjmując za motyw wiodący niniejszego opracowania treść artykułu wiary: „Wierzę w życie wieczne”, zwraca się kolejno uwagę na sąd Boży jako doświadczenie nadziei zbawienia dla wszystkich, czyściec, w którym nadzieja zbawienia staje się pewnością oraz niebo – jako ostateczne spełnienie zbawczej nadziei w Bogu trójjedynej miłości. Nawiązując do książki kard. Josepha Ratzingera o eschatologii podkreślono, iż zgodnie z przekazami biblijnymi Chrystus nikogo nie skazuje na potępienie, a naszkicowany przez papieża Benedykta XVI obraz sądu Bożego jest przede wszystkim aktem nadziei. Zwracając uwagę na czyściec wykazano, że nie jest on jakąś „trzecią możliwością” obok nieba i piekła, ale sytuuje się po stronie zbawienia, jest sposobem osiągnięcia zjednoczenia z Bogiem. Według Benedykta XVI czyściec to błogosławione cierpienie, w którym święta moc Bożej miłości przenika nas jak ogień, abyśmy w końcu całkowicie należeli do siebie, a przez to całkowicie do Boga (por. Spe Salvi 47). Ostatecznym celem życia ludzkiego jest niebo, w którym człowiek spełnia się w trójjedynej miłości Boga. Niebo jako życie w Chrystusie zawiera także element wspólnotowy, gdyż jest ono doskonałą wspólnotą zbawionych, stanowi wspaniałą jedność (komunię) z Chrystusem. Według Benedykta XVI niebo jest tam, gdzie jest Bóg – Miłość (por. J 14 2,3), przed oblicze którego doprowadzi nas Chrystus, gdy powtórnie przyjdzie w chwale. W końcowej części artykułu zwrócono uwagę na dynamizm nieba jako owoc spełnionej nadziei. Myśl tę zobrazowano świadectwem życia św. Teresy od Dzieciątka Jezus, św. Maksymiliana Marii Kolbe i bł. Matki Teresy z Kalkuty. Zwieńczenie artykułu stanowi końcowa modlitwa Benedykta XVI do Najświętszej Maryi Panny, zamieszczona w encyklice Spe salvi: „Święta Maryjo, Matko Boga, Matko nasza, naucz nas wierzyć, żywić nadzieję, kochać wraz z Tobą. Wskaż nam drogę do Jego królestwa! Gwiazdo Morza, świeć nad nami i przewódź nam na naszej drodze!” (nr 50).

powrót

KS. TOMASZ JAKUBIAK - Rozgrzeszenie zbiorowe – aspekt prawny

Autor z dużym znawstwem dokonuje analizy przypadku zbiorowego rozgrzeszenia. Powołuje się na Kodeks Prawa Kanonicznego oraz normy w nim zawarte, wskazując na aspekty prawne i teologicznomoralne omawianego zagadnienia.

powrót

MAŁGORZATA SKUBIK - Kuszenie Jezusa w perspektywie Tajemnicy Paschalnej (zarys teologii Mt 4, 1–11)

Scena kuszenia Jezusa zarówno w logicznym układzie materiału ewangelii, jak też z literackiego punktu widzenia (tj. przez zastosowanie danych środków konstruujących specyfikę obrazu narracji tej perykopy) została związana z poprzedzającą ją relacją przyjęcia przezeń chrztu. Oba epizody składają się na złożone wydarzenie o charakterze programowym, które w szczególny sposób dotyka tajemnicy osoby i posłannictwa Jezusa: to, co bierze On na siebie w momencie chrztu, wraz z wyjątkowym statusem Jego osoby objawionym przez zstąpienie Ducha i głos z nieba, zaraz zostaje poddane próbie w scenie kuszenia. Spoglądając zaś na trzy pokusy w świetle całego Pisma można dostrzec, iż podejmują one w szczególnym kontekście postaci Jezusa rzeczywistości już obecne w starotestamentalnej historii, które zarazem w perspektywie Nowego Testamentu odnajdują swój finał w wydarzeniu męki, śmierci i zmartwychwstania.

powrót

 

   





Strona główna | Zeszyt bieżący| Informacje dla autorów | Prenumerata
Zeszyty archiwalne | Redakcja