PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY
Scott Hahn, Moc Słowa w liturgii. Od tekstu pisanego do żywego słowa liturgii, Kraków 2010 – ks. Henryk
Sławiński
Katarzyna A. Parzych-Blakiewicz, Teologia historiozbawcza w dogmatyce polskiej XX wieku, Olsztyn 2010 – bp Jacek Jezierski
Janusz Mariański, Religia w społeczeństwie ponowoczesnym, Warszawa 2010 – Anna Daszewska
Ignacy Dec, Siejba słowa, t. 20: Bądźmy uczniami Chrystusa, cz. 2. Homilie i rozważania z drugiej połowy roku 2008, Świdnica 2010 – ks. Stanisław Kowalczyk
Agenda liturgiczna diecezji włocławskiej, red. K. Konecki, Włocławek 2011 – ks. Janusz Gręźlikowski
Europa und seine Anderen: Emmanuel Levinas, Edith Stein, Józef Tischner, red. H.-B. Gerl-Falkovitz, R. Kaufmann, H.R. Sepp, Dresden 2010 – ks. Jerzy Machnacz
STRESZCZENIA
ks. Henryk Sławiński - Prywatne objawienia w kościelnym przepowiadaniu
W historii kaznodziejstwa znane są przykłady kazań świętych mówców, którzy nawiązywali do prywatnych objawień w celu dogłębnego poruszenia słuchaczy i pobudzenia ich do poprawy życia. Teologowie powinni odznaczać się niezbędnym krytycznym stosunkiem do prywatnych objawień, który chroni przed nadmiernym eksponowaniem prywatnych objawień kosztem orędzia biblijnego. Prywatne objawienia nie wnoszą niczego nowego do depozytu zbawczych prawd przekazanych przez Boga Kościołowi, jednak mogą pomóc w lepszym rozumieniu prawdy należącej do tego depozytu, w zmieniających się uwarunkowaniach działalności Kościoła i przypominają prawdę o Bogu, który jest Suwerenem świata.
powrót
Ks. prof. dr hab. Roman Pindel jest wykładowcą i kierownikiem katedry Hermeneutyki Biblijnej i Judaistyki Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie. W swoich badaniach zajmuje się przede wszystkim życiem i Myślą św. Pawła, nowymi metodami egzegezy oraz aktualizacji. W prezentowanej publikacji podjął temat aktualności problematyki objawień prywatnych w Kościele katolickim. Z dokonanej analizy wynika, że objawienia prywatne w Kościele katolickim stanowią jeden z najbardziej żywotnych i dyskutowanych tematów. Jasne wypowiedzi Kościoła a zwłaszcza szerokie omówienie zagadnienia w Katechizmie Kościoła Katolickiego, winny być skutecznie upowszechniane, by docierały do wszystkich, którzy różnego rodzaju orędzia przyjmują bezkrytycznie a następnie angażują się w ich upowszechnianie, niekiedy wręcz fanatycznie, absolutyzując te treści, które albo są wątpliwe, albo powinny być odczytywane w kontekście Objawienia publicznego.
powrót
Stanisław T. Zarzycki SAC - Rozeznawanie natchnień i poruszeń wewnętrznych
Autor artykułu jest kierownikiem Katedry Antropologii Duchowej w Instytucie Teologii Duchowości KUL, napisał kilka książek, m.in. Ditricha von Hildebranda filozoficzno-teologiczne podstawy duchowości serca (Lublin 1997) i Rozwój życia duchowego i afektywność (Lublin 2008) oraz kilkadziesiąt artykułów z zakresu duchowości chrześcijańskiej.
W swojej publikacji porusza i szczegółowo omawia rozeznawanie natchnień i poruszeń wewnętrznych. Każdy człowiek doznaje w swym sercu wielu impulsów, natchnień i inspiracji pochodzących z różnych źródeł. Natchnienia te oddziałują nie tylko na jego zmysły zewnętrzne, pobudzają jego wyobraźnię ale także tą drogą wpływają na jego umysł i wolę. Niezwykle ważne jest więc rozeznanie tych natchnień i poruszeń wewnętrznych w życiu duchowym człowieka wierzącego.
powrót
ks. Jan Dziedzic - Rozpoznanie opętania i egzorcyzm
W ostatnich latach na temat opętania i egzorcyzmu ukazało się wiele publikacji. Przyczyniło się do tego m.in. wydanie w 1999 r. Nowego Rytuału Rzymskiego „Egzorcyzmy i inne modlitwy błagalne”. Ks. Jan Dziedzic wyjaśnia problem opętania i omawia wielowymiarowy problem egzorcyzmu. Nakreślając tematykę opętania, koncentruje się na omówieniu opętania diabelskiego w ujęciu chrześcijańskim, a także podaje kryteria diagnostyczne opętania. Ponadto formułuje możliwości pomocy opętanemu, akcentując zwłaszcza praktykę egzorcyzmu.
powrót
ks. Józef Dębiński - Kościół i stan wojenny 1981–1983 w Polsce w świetle tajnych archiwaliów sowieckich
Autor artykułu, wykorzystując informacje zawarte w słynnym archiwum majora Wasilija Mitrochina (1922-2004), rozczarowanego do komunizmu archiwisty I Zarządu Głównego Komitetu Bezpieczeństwa Państwowego (KGB), prezentuje stan zaangażowania KGB i w ogóle władz radzieckich, w sprawy dotyczące życia Kościoła w Polsce, opozycji i wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Należy wspomnieć, że archiwum Mitrochina, który regularnie sporządzał mikrofilmy szczególnie ważnych dokumentów i wynosił je z siedziby moskiewskiego biura, zawiera materiały dokumentujące działania KGB na Zachodzie od lat 30. do połowy lat 80. XX w. (archiwum zawiera około 25 tys. stron).
powrót
Jakub Holnicki-Szulc - Rozmowy doktrynalne z Bractwem Kapłańskim Św. Piusa X
Artykuł podejmuje ważny problem ponieważ minął ponad rok od rozpoczęcia rozmów doktrynalnych pomiędzy przedstawicielami Bractwa Kapłańskiego św. Piusa X, a delegatami Kurii Rzymskiej w uregulowania statusu kanonicznego Bractwa.
W artykule Jakub Holnicki - Szulc chciałby uczynić swego rodzaju bilansu – oceny owych rozmów. Jednak ocena przebiegu dialogu zdaje się być trudną, szczególnie z racji na dużą dyskrecję. Strona „kurialna” składa się z duchownych wyznaczonych przez Benedykta XVI – ks. prał. Guido Pozzo, sekretarza Papieskiej Komisji Ecclesia Dei, zajmującej się relacjami ze środowiskami związanymi z tradycyjną liturgią, o. Charlesa Moreroda OP rektora Angelicum, ks. prał. Fernando Ocariza Brana, wikariusza generalnego Opus Dei, o. Karla Josefa Beckera SI, oraz abp. Ladarii Ferrery, sekretarza Kongregacji Nauki Wiary. Ze strony Bractwa rozmowy prowadzi ks. bp. Alfonso de Galaretta, rektor seminarium Maryi Współodkupicielki w La Rioja w Argentynie. Pomimo tych trudności Autorowi udało się uzyskać wiele cennych informacji.
Rozmowy przedstawicieli Kurii Rzymskiej z Bractwem Kapłańskim Św. Piusa X nie mogą być rozmowami łatwymi po czterdziestu latach sporów. Jednak próby porozumienia są całkowicie zgodne z ekumenicznymi tendencjami pontyfikatu Benedykta XVI, który kładzie wielki nacisk na porozumienie z tymi grupami, z którymi owo porozumienie jest realne. Dlatego też porozumienie jest bliskie, chociaż jego osiągnięcie, przełamanie bariery nieufności może zająć dużo czasu.
powrót
ks. Józef Grzywaczewski - Duch Święty w przepowiadaniu Kościoła w okresie przednicejskim na przykładzie Ireneusza z Lyonu
W ramach jednego artykułu nie można naszkicować całej pneumatologii pierwszych wieków poprzez cytowanie i analizę wypowiedzi wielu autorów z tego okresu, dlatego ks. Józef Grzywaczewski podjął słuszną decyzję, aby wybrać jednego teologa, który byłby reprezentatywny dla epoki i dla zagadnienia. Otóż wielu autorów w okresie przed-nicejskim pisało o Duchu Świętym, na przykład Ignacy Antiocheński, Justyn, Klemens Aleksandryjski, Tertulian czy Ireneusz z Lyonu.
Autor artykułu wybrał Ireneusz z Lyonu i uzasadnił ten wybór podając trzy argumenty. Pierwszy to ten, iż on właśnie najbardziej akcentuje rolę Tradycji wiary i stara się być jej wyrazicielem oraz kontynuatorem, z tego względu Ireneusz określany jest jako „pierwszy teoretyk Tradycji kościelnej”. Drugi wzgląd to ten, że Ireneusz starał się ująć naukę o Duchu Świętym, w sposób skrócony, przy wyjaśnianiu chrzcielnego symbolu wiary, jaki podał w dziele „Tradycja apostolska” tj. mówiąc o Bogu Ojcu, o Synu i Duchu Świętym. Trzeci argument to ten, że Ireneusz – chyba bardziej niż inni autorzy tego okresu – ciągłość tradycji w wierze przypisuje działaniu Ducha Świętego.
powrót
ks. Maciej Olczyk - Wspólnototwórczy wymiar życia i posługi prezbitera. Refleksja teologiczna na kanwie Listu do moich kapłanów Prymasa Wyszyńskiego
Autor w artykule prezentuje bogate refleksje na temat życia i posługi prezbiterów w świetle dzieła wskazanego w tytule.
powrót
Dariusz Adamczyk - Napiętnowanie przez proroka Izajasza niewierności i obłudy narodu wybranego
Autor podejmuje zagadnienie niewierności narodu wybranego widzianej oczami proroka Izajasza.
powrót
Stanisław Głaz SJ - Zadania rodziny i małżeństwa w nauczaniu społecznym Kościoła
Autor przedstawia podstawowe cele i zadania rodziny chrześcijańskiej, odwołując się do nauczania społecznego Kościoła. Owe cele i zadania dotyczą głównie przekazywania życia i troski o nie, wychowania dzieci, przysposobienia młodzieży do małżeństwa, właściwego uświadamiania seksualnego, wychowania do prawidłowego korzystania z massmediów. Należy do nich również praca rodziny na rzecz kształtowania etosu pracy w umysłach ich potomstwa. Ks. Stanisław Głaz silnie akcentuje fakt, że rodzina chrześcijańska ma obowiązek wychowania dzieci w małżeństwie sakramentalnym z uwzględnieniem aspektu religijności. Rangę artykułu podnoszą liczne wnioski psychologiczno-pastoralne.
powrót
Sławomir Zatwardnicki - Leon Wielki – wielka bitwa chrystologiczna
Autor artykułu Sławomir Zatwardnicki zauważa, że pierwsze cztery sobory reprezentują najlepszą interpretację chrystologii Nowego Testamentu. Przyjęta przez Sobór w Chalcedonie terminologia (1 Osoba, 2 natury) obowiązuje aż do dzisiaj. Wielka jest zasługa papieża Leona Wielkiego w wygraniu tej wielkiej wagi bitwy o właściwe ujęcie wyznawanej wiary.
Autor podzielił artykuł na trzy części: 1. Batalie chrystologiczne przed Leonem; 2. Leon i wielkie zwycięstwo chrystologiczne; 3. Krajobraz po wygranej wojnie chrystologicznej.
Sławomir Zatwardnicki przypomina, że ważne dla chrystologii stwierdzenia zostały ujęte na Soborach w: Nicei, Konstantynopolu, Efezie czy Chalcedonie. Właściwe więc rozumienie osoby Jezusa Chrystusa kształtowało się w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Jednak wojna o właściwe ujęcie wyznawanej wiary została wygrana w 451 r., w znacznej mierze dzięki zaangażowaniu Leona Wielkiego.
powrót
