Ateneum Kapłańsie 615

Zeszyt 2 (615) Tom 157

WRZESIEŃ PAŹDZIERNIK 2011 r.

 

STANISŁAW MARIA KAŁDON OP – Orędzie fatimskie a cywilizacja miłości

KS. MARIAN ZDZISŁAW STEPULAK – Profilaktyka aborcji

JAKUB HOLNICKI-SZULC – Dialog międzyreligijny pontyfikatu Benedykta XVI

KS. JAROSŁAW BABIŃSKI – Benedykt XVI wobec islamu

KS. WIESŁAW FELSKI – Nie tylko Apokalipsa. Tropy biblijne w przedwojennej poezji Czesława Miłosza

 

STUDIA I REFLEKSJE

KS. JÓZEF DĘBIŃSKI – Kościół katolicki wobec wojny polsko-bolszewickiej i traktatu ryskiego

AGNIESZKA KOBUS – Szkoły katolickie w archidiakonacie pomorskim w okresie kontrreformacji 

KS. KRZYSZTOF BIELAWNY – Kościelne i świeckie uroczystości z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika (1973 r.)

KS. MIECZYSŁAW MIKOŁAJCZAK – Ukrzyżowanie Jezusa a zbawienie dobrego łotra (Łk 23, 40–43)

DARIUSZ ADAMCZYK – Niewierność narodu wybranego wobec Jahwe na podstawie perykopy o złotym cielcu

MARTA KOWALCZYK – Dlaczego Matki Kościoła?

KS. TOMASZ SZAŁANDA – Sługa Słowa w komunii z Bogiem

MAREK KOPACZYK – Początki chrześcijaństwa w Etiopii

SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE

Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne)

PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY

Jerzy Machnacz , Edyta Stein – św. Teresa Benedykta od Krzyża. Wprowadzenie w życie i twórczość, Wrocław 2010 – Jerzy tupikowski CMF

Biskup lubelski Marian Leon Fulman. Pedagog trudnych lat, red. Edward Walewander, Lublin 2010 – ks. Piotr Nitecki

Edward Walewander, Postmodernizm a pedagogia katolicka, Toruń 2011 – ks. Ryszard Iwan

Kazimierz Skoczylas, Wartości młodych katolików regionu konińskiego. Studium katechetyczno-pastoralne na przykładzie wybranych szkół ponadgimnazjalnych regionu konińskiego, Toruń 2011 – ks. Jerzy Bagrowicz

Ewangelizacja odpowiedzią Kościoła w Polsce na wyzwania współczesności, red. w. przygoda, E. Robek, Sandomierz 2011 – ks. Dariusz Lipiec

Dariusz Lipiec, Duszpasterstwo niewidomych i słabowidzących w Polsce. Studium teologicznopastoralne, Lublin 2011 – ks. Wiesław Przygoda

Dariusz Lipiec, Duszpasterstwo niewidomych i słabowidzących w Polsce. Studium teologicznopastoralne, Lublin 2011 – ks. Wiesław Przygoda

Łukasz Stefaniak, Utopizm: źródła myślowe i konsekwencje cywilizacyjne, Lublin 2011 – bp Ignacy Dec

Ignacy Dec, Siejba słowa, t. 21: Otoczmy troską życie, cz. 1, Świdnica 2011 – ks. Zdzisław Pawlak

 

STRESZCZENIA

STANISŁAW MARIA KAŁDON OP – Orędzie fatimskie a cywilizacja miłości

Artykuł napisany został przez ojca profesora St. M. Kałdona OP, który jest kierownikiem katedry Historii Kaznodziejstwa w UKSW w Warszawie. Ojciec Kałdon jest autorem licznych publikacji z zakresu mariologii i homiletyki. Artykuł stanowi obszerną publikację poświęconą orędziu fatimskiemu w kontekście cywilizacji miłości. Na całość opracowania składają się następujące szczegółowe zagadnienia; uniwersalność orędzia Maryi; Niepokalane serce Maryi – wyrazem woli Bożej dla świata; potrzeba pięknej i czystej miłości we współczesnym świecie; pokój świata jest dziełem każdego serca ludzkiego; kryterium zwycięstwa cywilizacji miłości program cywilizacji miłości; nabożeństwo do serca Maryi środkiem budowania cywilizacji miłości. Artykuł stanowi wnikliwą analizę orędzia fatimskiego, które odniesione zostało do współczesności. Autor formułuje istotne dla życia chrześcijańskiego wnioski i wskazania.

powrót

 

Zagadnienie aborcji we współczesnym świecie staje się bardzo aktualne. Zajmują się nim przywódcy religijni, politycy, prawnicy, lekarze, psychologowie oraz przedstawiciele wielu dyscyplin i dziedzin naukowych. Aborcja wzbudza kontrowersje ideologiczne i religijne. Biorąc zatem pod uwagę tę złożoną rzeczywistość warto zwrócić uwagę na kwestię terminologiczną, która dotyczy pewnego dylematu: czy aborcja to zabójstwo czy też medyczny zabieg. Należy podkreślić, iż wielkie religie świata stoją na straży życia i uważają aborcję za czyn zakazany i zły. Mówiąc o profilaktyce aborcji ma się na ogół na uwadze prewencję drugiego i trzeciego stopnia. Oznacza to szukanie skutecznych sposób pomocy ludziom, którzy decydują się na aborcję, bądź aborcji już dokonali. Tymczasem zapomina się o prewencji pierwotne, w której chodzi o zminimalizowanie lub nawet zlikwidowanie tych czynników, które przyczyniałyby się do podjęcia aborcji. Należy podkreślić, iż fundamentalną rolę w realizacji prewencji pierwotnej w odniesieniu do aborcji może odegrać adekwatny, zdrowy system rodzinny.

powrót

JAKUB HOLNICKI-SZULC – Dialog międzyreligijny pontyfikatu Benedykta XVI

Jakub Holnicki-Szulc w artykule podkreśla, że głównym zadaniem stojącym przed Kościołem współczesnym jest przyznanie się przed sobą i przed światem, że Jezus Chrystus jest jedyną Prawdą. Katolik ma spotykać się z wyznawcami innych religii by dawać im przykład przede wszystkich przez modlitwę i rzeczową argumentację, nie zapominając jednak o błaganiu Boga o nawrócenie swoich współdysputantów do Kościoła. Autor zauważa, że obecny pontyfikat Benedykta XVI nie jest pontyfikatem zachowawczym ale wyznacza perspektywy dialogu międzyreligijnego. Benedykt XVI, mówiąc o koncepcji pojmowania papiestwa przez niekatolicki świat chrześcijański, wskazuje, iż już teraz papież może pełnić rolę swego rodzaju rzecznika świata chrześcijańskiego, co byłoby akceptowalne przez niekatolików. Jakub Holnicki-Szulc stwierdza z całą pewnością, że przywrócenie różnym Wspólnotom pełnej, widzialnej i niepodważalnej łączności ze Stolicą Apostolską jest jednym z podstawowych celów obecnego pontyfikatu. Stąd decyzja stworzenia Ordynariatu dla nawróconych anglikanów, czy decyzje względem Kościoła w Chinach, czy Bractwa kapłańskiego św. Piusa X. Łączność wspomniana jednak, nie może być budowana z pominięciem czy przemilczeniem różnic dzielących świat chrześcijański.

powrót

KS. JAROSŁAW BABIŃSKI – Benedykt XVI wobec islamu

Artykuł ks. Jarosława Babińskiego podejmuje ważny temat, ponieważ w Europie jest coraz bardziej dostrzegalna obecność wyznawców islamu. Fakt ten ma swoje źródło w procesach społecznych, ekonomicznych i politycznych współczesności. Ta sytuacja ma także związek ze zjawiskami emigracji i migracji. Dlatego dialog z tą religią jest sprawą ważną i aktualną. Dialog ten intensyfikuje się w czasie pontyfikatu Benedykta XVI. Autor stanowczo stwierdza, że papież Benedykt XVI otwiera nową epokę w relacjach między muzułmanami i chrześcijanami. Próbuje on budować relacje wzajemne, uwzględniając to, co łączy dwie wielkie religie, ale także to, co jest problematyczne, co jest źródłem konfliktów i nieporozumień. Według papieża – tylko wspólne szukanie prawdy jest fundamentem autentycznego porozumienia i zbliżenia. We współpracy z islamem papież widzi wielką szansę skutecznej walki z problemami współczesności. Islam w jego opinii może być też wielkim sojusznikiem chrześcijaństwa przeciwko sekularyzacji a także relatywizowaniu wartości życia i godności człowieka.

powrót

KS. WIESŁAW FELSKI – Nie tylko Apokalipsa. Tropy biblijne w przedwojennej poezji Czesława Miłosza

Młoda Polska była ostatnim okresem literackim, w ramach którego Pismo Święte stanowiło szczególnie ważne źródło inspiracji twórczych. Natomiast dla większości poetów debiutujących po roku 1918 toposy ze Starego i Nowego Testamentu przestały być tak atrakcyjne (wyjątek stanowili przedstawiciele tak zwanej literatury katolickiej). Motywy biblijne stały się tezaurusem obrazów wykorzystywanych, często w oderwaniu od pierwotnego kontekstu, jako liryczna ornamentyka; przykładami są m.in. Koniec świata K. I. Gałczyńskiego czy Bal w operze J. Tuwima. W takim pejzażu literackim - jak zauważa A. Fiut - postawa młodego Czesława Miłosza wobec Pisma Świętego była diametralnie odmienna. Autor Trzech zim nie postrzegał Biblii wyłącznie w redukcyjnych kategoriach zbioru poetyckich figur. Nie straciła ona dla poety niczego ze swojego sakralnego charakteru, czerpał on z niej również idee etyczne i wzorce postaw egzystencjalnych. Cały przedwojenny okres twórczości Miłosza był wyraźnie nacechowany religijnie. Wiesław Felski, w przedwojennej poezji Miłosza, dostrzega nie tylko wątki apokaliptyczne, ale również sporo nawiązań do innych ksiąg biblijnych. Świadczy to o sporej orientacji poety w tekstach Pisma Świętego. Na przekór modzie panującej w dwudziestoleciu międzywojennym Biblia stanowiła dla autora Trzech zim znaczące źródło inspiracji. Jest to zapowiedź drogi twórczej, która rozwinie się dopiero w późniejszych okresach aktywności pisarskiej Miłosza, a najpełniejsze oblicze zyska w przekładach biblijnych autorstwa noblisty

powrót

AGNIESZKA KOBUS – Szkoły katolickie w archidiakonacie pomorskim w okresie kontrreformacji

Artykuł podejmuje temat, dotyczący rozwoju szkolnictwa katolickiego w archidiakonacie pomorskim. W okresie potrydenckim spotykamy się w Prusach Królewskich z różnymi typami szkół począwszy od nauczania elementarnego w szkołach parafialnych, poprzez nauczanie średnie aż do wyższego. Najliczniej występującymi szkołami były szkółki parafialne zlokalizowane przy kościołach parafialnych katolickich i ewangelickich, choć zdarzało się, że były zakładane także przy świątyniach filialnych. Autorka w sposób szczegółowy na podstawie zgromadzonych źródeł omawia funkcjonowanie szkół parafialnych, klasztornych i gimnazjów.

powrót

KS. KRZYSZTOF BIELAWNY – Kościelne i świeckie uroczystości z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika (1973 r.)

Artykuł podejmuje interesujący dla historii i kultury temat związany z obchodami 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Z okazji roku Kopernikowskiego zorganizowane zostały zarówno przez Kościół, jak i władze świeckie obchody o wymiarze ogólnopolskim i lokalnym na terenie całej Polski. Autor artykułu na podstawie zgromadzonych źródeł w sposób bardzo precyzyjny i szczegółowy omówił kościelne i świeckie uroczystości z okazji 500. lecia urodzin M. Kopernika. Szczegółowo zajął się omówieniem uroczystości jubileuszowych organizowanych przez Kościół oraz państwo, uwzględniając szeroko rozumiane uwarunkowania organizowanych uroczystości. Całość publikacji wieńczy krótkie podsumowanie.

powrót

KS. MIECZYSŁAW MIKOŁAJCZAK – Ukrzyżowanie Jezusa a zbawienie dobrego łotra (Łk 23, 40–43)

Autor w swym artykule podejmuje próbę egzegezy fragmentu Łukaszowej ewangelii mówiącej o ukrzyżowaniu Jezusa i nawróceniu łotra. Na uwagę zasługuje filologiczna strona opracowania, która wskazuje na duże kompetencje autora.

powrót

DARIUSZ ADAMCZYK – Niewierność narodu wybranego wobec Jahwe na podstawie perykopy o złotym cielcu

Autor w swym artykule analizuje scenę biblijną traktującą o złotym cielcu. Kompetentnie wskazuje na poszczególne etapy odstępstwa, podkreślając, że biblijna relacja ma na celu obronę monoteizmu, a także wskazuje na wstawienniczą rolę Mojżesza.

powrót

MARTA KOWALCZYK – Dlaczego Matki Kościoła?

Pani dr Marta Kowalczyk w swojej publikacji podjęła się prezentacji serii wydawniczej zatytułowanej „Matki Kościoła”, która ma na celu zapoznanie czytelników i wiernych z różnymi formami pobożności chrystologicznej, świętych kobiet. Kobiety te zdaniem autorki odegrały na przestrzeni wieków ogromną rolę w rozpoznawaniu właściwych postaw wobec tajemnic bożych i prawd objawionych zawartych w Piśmie świętym. W recenzowanej publikacji autorka zastanawia się i rozważa nad objawieniem mistycznym; prezentuje świat według Hildegardy, ponieważ ta święta otwiera serię „Matki Kościoła”, następnie przywołuje i odwołuje się do życia różnych świętych kobiet: od matek i ojców jesteśmy; całość artykułu wieńczy zagadnienie: Jezus Chrystus – w centrum wspólnoty Kościoła u św. Mechtydy.

powrót

 

   





Strona główna | Zeszyt bieżący| Informacje dla autorów | Prenumerata
Zeszyty archiwalne | Redakcja