Wprowadzenie - Eugeniusz Sakowicz
BP WACŁAW DEPO - Dialog kapłański
DARIUSZ RUBACHA - Dialog małżeński i rodzinny
ELŻBIETA DZIWOSZ - Dialog z osobami niepełnosprawnynymi
MAREK SAJ CSsR - Dialog prawno-kanoniczny
KATARZYNA PARZYCH-BLAKIEWICZ - Dialog wewnątrzkościelny
WITOLD KAWECKI CSsR - Dialog Kościoła i kultury
KS. RYSZARD DZIURA - Dialog misyjny
STUDIA I REFLEKSJE
KS. KRZYSZTOF BIELAWNY - Biskupi z Warmii na Soborze Watykańskim II
DARIUSZ ADAMCZYK - Ojcostwo w świetle biblijnego obrazu Boga Ojca
DK. MARCIN BUKOWSKI - Rola dowodzenia cudów w procesie kanonizacyjnym
EDMUND ROBEK SAC - Być chrześcijaninem dzisiaj
PIOTR KOPROWSKI - Współczesny kryzys wiary w ocenie Janusza S. Pasierba
JANUSZ KUMALA MIC - Licheń - nowe miejsce w geografii kultu maryjnego
SPRAWY KOŚCIELNE I DUSZPASTERSKIE
Człowieka nie można do końca zrozumieć bez Chrystusa (materiały liturgiczne)
SPRAWOZDANIA I INFORMACJE
KS. TOMASZ J. CHLEBOWSKI - "Nowe perspektywy komunikacji kościelnej. Zmiany technologii i kultury komunikacji: refleksja teologiczna i duszpasterska". Seminarium dla biskupów odpowiedzialnych za komunikację społeczną przy konferencjach episkopatów (Watykan, 9-13 marca 2009 r.)
PRZEGLĄD BIBLIOGRAFICZNY
Donna S i n g l e s, L'homme debout. Le credo de saint Irénée, Paris 2008 - ks. Grzegorz Jaśkiewicz
Tomasz G i e r a ł t o w s k i, Znaczenie kultu prywatnego kandydatówna ołtarze w sprawach kanonizacyjnych, Białystok 2009 - ks. Janusz Gręźlikowski
Wiesław Ł u ż y ń s k i, Przesłanie społeczno-moralne Jana Pawła II do Polaków. Materiały do wykładów z katolickiej nauki społecznej, Toruń 2008 - Małgorzata Laskowska
Zofia J. Z d y b i c k a, Jan Paweł II - filozof i mistyk, Lublin 2009 - ks. Zdzisław Pawlak
Pięć lat diecezji świdnickiej (2004-2009), red. M. Korgul [i in.], Świdnica 2009 - ks. Zdzisław Pawlak
Wprowadzenie - Eugeniusz Sakowicz
Podejmowana w Kościele refleksja teologiczna oraz inicjatywy pastoralne, których tematem jest dialog, stanowią wyzwanie dla wszystkich ochrzczonych. Dialog jawi się jako zadanie, ale równocześnie jako posługa, w którą winni z całym zaangażowaniem włączyć się wierni Chrystusa. Czynić to mogą na miarę swoich możliwości w różnych okolicznościach i sytuacjach życia. Trudowi dialogu zawsze patronuje Jezus Chrystus - Mistrz rozmowy i słuchania. On jako Sługa dialogu uczy pokornego i stanowczego, wytrwałego poświęcenia się wszelkiej komunikacji międzyludzkiej i przede wszystkim Bosko-ludzkiej. (...)
powrót
BP WACŁAW DEPO - Dialog kapłański
Autor podejmuje zagadnienie dialogu kapłańskiego. Swoje refleksje bp Depo umieszcza w kontekście eklezjalnym, podkreślając, że dobrze rozumiana i przeżywana eklezjologia jest podstawowym gwarantem dialogu i współodpowiedzialności. Autor wskazuje na typowo ludzkie cechy (np. gościnność), które sprzyjają różnym formom dialogu. Nie bez znaczenia jest również, a może przede wszystkim, dobrze funkcjonująca komunikacja będąca podstawą każdego dialogu.
powrót
DARIUSZ RUBACHA - Dialog małżeński i rodzinny
Autorem artykułu jest pan Dariusz Rubacha - informatyk, inżynier automatyk, absolwent Politechniki Rzeszowskiej im. Ignacego Łukaszewicza; od wielu lat związany z Duszpasterstwem Akademickim "Rotunda" przy parafii Matki Bożej Saletyńskiej w Rzeszowie; od 1995 r. współpracuje z dwumiesięcznikiem "La Salette", "Posłańcem Matki Bożej Saletyńskiej". Na łamach tego czasopisma opublikował kilka artykułów o tematyce małżeństwa i rodziny.
Autor zajął się zagadnieniem dialogu. Swoje rozważania rozpoczyna od stwierdzenia, że dialog jest obecnie zjawiskiem uniwersalnym i powszechnym. Mówi się o dialogu między religiami, dialogu pokoleń oraz dialogu kultur. W prezentowanej publikacji Autor zajął się szczegółowym omówieniem dialogu w małżeństwie i rodzinie. Odwołuje się do badań psychologicznych, które stwierdzają, że dialog małżeński jest gwarantem wszelkiego porozumienia. Dialog w rodzinie stanowi podstawę i trzon wzajemnych relacji egzystencjalnych zarówno w wymiarze czynu i działania, ale nade wszystko słowa i ducha.
Artykuł składa się z czterech części: dialog małżeński, communio personarum, dialog wychowawczy w rodzinie i dialog rodzinny poprzez modlitwę.
powrót
ELŻBIETA DZIWOSZ - Dialog z osobami niepełnosprawnynymi
Autorka w swym artykule podejmuje próbę ukazania szczególnej formy kontaktu z osobami niepełnosprawnymi jaką jest dialog. Pani Dziwosz wskazuje na wielopłaszczyznowość tego dialogu, który przejawia się między innymi w stworzeniu dogodnych warunków do funkcjonowania osób niepełnosprawnych. Mocną stroną tego artykułu są jego wskazówki praktyczne, których udziela autorka.
powrót
MAREK SAJ CSsR - Dialog prawno-kanoniczny
W obszarze prawno-kanonicznej rzeczywistości Kościoła istnieje dialog, który można nazywać dialogiem prawno-kanonicznym. Płaszczyzną tego dialogu jest spotkanie chrześcijanina z przełożonym kościelnym lub z obowiązującą normą prawną. Autor, na zasadzie przykładu, ukazuje istnienie owego dialogu, obecnego w wielu wydarzeniach prawnych. Jego przedmiotem jest zawsze kanoniczna norma prawna. Konsultacja poprzedzana jest dialogiem, którego przedmiotem jest omawiana kwestia prawna.
powrót
KATARZYNA PARZYCH-BLAKIEWICZ - Dialog wewnątrzkościelny
Dialog wewnątrzkościelny jest zagadnieniem wiążącym dwa obszary: teoretyczny (teologiczna refleksja na temat dialogu) oraz praktyczny (specyfika życia wewnątrz wspólnoty kościelnej). Zagadnienie dialogu kieruje uwagę na właściwe uformowanie chrześcijańskiej tożsamości członków Kościoła.
Katarzyna Parzych - Blakiewicz w recenzowanym artykule przedstawia szkic problematyki dialogu wewnątrzkościelnego. Podkreśla, że opiera się on na nauczaniu Kościoła katolickiego wyrażonym w czasie Soboru Watykańskiego II i został rozwinięty przez teologię posoborową. Autorka, najpierw opisuje strukturę rzeczywistości dialogicznej z uwzględnieniem perspektywy teologicznej oraz ze wskazaniem specyfiki demarkacji dialogu religijnego w Kościele. Następnie przedstawia elementy strukturalne dialogu wewnątrzkościelnego, dialogiczny charakter dynamiki wewnątrzeklezjalnej, zasady oraz ukierunkowanie antropologiczne i teologiczne tego dialogu. Na koniec podaje sugestie pastoralne wiążące się z problematyką dialogu wewnątrzkościelnego.
powrót
WITOLD KAWECKI CSsR - Dialog Kościoła i kultury
Od początku swego istnienia Kościół prowadził dialog z otaczającą go rzeczywistością, a zatem i z kulturą. W epoce nowożytnej, pod wpływem sekularyzacji i dążeń do źle rozumianej autonomii, powiązania Kościoła z kulturą ulegały coraz to większej erozji. Z biegiem lat między Kościołem a kulturą powstała aksjologiczna i ideowa przepaść. Ów rozziew obserwować można było w literaturze, teatrze, filmie. Kształtowany pod wpływem oświecenia "duch nowych czasów" był przeciwny, a nawet wrogi Objawieniu i religii. Kościół z kolei odpowiadał na ten stan okazywaną "współczesności" nieufnością oraz negacją form, w jakich jej duch się przejawiał. XX-wieczny nowy dialog Kościoła ze światem kultury był swoistą dziejową koniecznością. Należy zauważyć, że minione stulecie odkryło dialog w różnych jego wymiarach - od filozoficznego począwszy, a na religijnym skończywszy.
Witold Kawecki CSsR podzielił artykuł na szęść części: 1. Konieczność dialogu kulturowego i religijnego; 2. Personalistyczna koncepcja dialogu; 3. Przestrzenie dialogu Kościoła z kulturą (Dialog religii i kultury, Dialog Kościoła z szeroko rozumianą cywilizacją, Dialog wiary i kultury, Dialog teologii i kultury, Dialog teologii i sztuki, Dialog z mediami jak nośnikiem kultury); 4. Sugestie duszpasterskie i praktyka pastoralna.
W rozumieniu Magisterium Ecclesiae, a zwłaszcza papieża Jana Pawła II, dialog Kościoła ze współczesnymi kulturami posiada ogromne znaczenie dla przyszłości Kościoła w świecie. Papież podkreślał znaczenie: ewangelizacji kultur i inkulturacji Ewangelii (przy równoczesnym otwarciu się na wymianę i zrozumienie dla odmienności kulturowych, oraz obronę człowieka i jego promocją kulturową). Kwestie te stanowią nowe drogi dialogu Kościoła z kulturami.
powrót
KS. RYSZARD DZIURA - Dialog misyjny
Kościół rzymskokatolicki dzięki dokumentom Soboru Watykańskiego II wkroczył w nowy okres swojej historii, nacechowany powszechnym otwarciem się i atmosferą dialogu we wszystkich sektorach swej działalności, w tym również na polu ewangelizacji misyjnej. Pozytywne spojrzenie na pluralizm religijny stanowi wielką zmianę w Kościele.
Autor artykułu ks. Ryszard Dziura - doktor misjologii, w latach 1978-81 studiował misjologię na Papieskim Uniwersytecie Urbanianum w Rzymie; 1985-94 był misjonarzem w Zambii w Afryce; od 1995 r. jest pracownikiem naukowym KUL (Instytut Leksykografii). Napisał książkę pt. Dialog z religijno-społeczną tradycją ludów Zambii w świetle posoborowej nauki Kościoła.
Ks. R. Dziura w recenzowanym artykule omawia różne rodzaje dialogu. Wskazuje, że w praktyce jednak, zwłaszcza na polu codziennej zwykłej ewangelizacji, najważniejszym jest dialog życia i działania. Jest to bowiem bardziej dialog serc niż umysłów, bardziej praktycznych doświadczeń niż naukowych dyskusji, bardziej życiowych relacji niż teoretycznych przekonań. Podkreśla, że dialog misyjny jest niezwykle trudny, nierzadko wręcz niemożliwy (szczególnie w kontekście azjatyckim). Dotyczy to głównie tematów teologicznych. Kościół katolicki winien w takich sytuacjach przyjmować wyraźną i pokorną postawę braterstwa, a nie religijnej indoktrynacji, starać się bardziej świadczyć o swej wierze niż ją uzasadniać teoretycznie. Nie może to oznaczać kierowania się irenizmem czy relatywizmem religijnym, ale jest to wyraz braterskiej miłości, która wciąż dojrzewa u obu partnerów dialogu, aby kiedyś stać się prawdziwą miłością daną przez Chrystusa całej ludzkości.
powrót
STUDIA I REFLEKSJE
KS. KRZYSZTOF BIELAWNY - Biskupi z Warmii na Soborze Watykańskim II
Przed rozpoczęciem Soboru Watykańskiego II na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w dniach 23 - 25 sierpnia 1961 r. odbyło się sympozjum poświęcone Soborowi, uczestniczyło w nim około 600 kapłanów z całej Polski. Obecni na sympozjum duchowni przedłożyli Komisji Soborowej Episkopatu Polski prośbę o zorganizowanie ankiety wśród duchowieństwa na temat: "Czego duchowieństwo polskie oczekuje od przyszłego Soboru". Komisja EP przychyliła się do prośby, rozsyłając do wszystkich biskupów ordynariuszy ankietę, którą mieli otrzymać wszyscy kapłani. Ankieta zawierała 20 pytań. Dotyczyły one m.in. reformy liturgicznej, unowocześnienia metod duszpasterskich, przeciwstawiania się laicyzacji życia chrześcijańskiego, diakonatu czy współpracy duchowieństwa i laikatu. Ankieta ożywiła wśród duchowieństwa dyskusje na temat Soboru, i to zarówno wśród duchowieństwa, jak i wśród wielu osób świeckich.
Ks. K. Bielawy pragnie w artykule przybliżyć postaci biskupów z Warmii, którzy uczestniczyli w obradach Soboru Watykańskiego II. W I sesji soborowej uczestniczył bp T. Wilczyński, przemawiając m.in. w Radio Watykańskim na temat jedności chrześcijan. W II sesji Soboru uczestniczył bp J. Drzazga i bp J. Obłąk. W III sesji soborowej uczestniczyło dwóch hierarchów z Warmii bp T. Wilczyński i bp J. Drzazga. Rządca diecezji warmińskiej zabierał głos kilkakrotnie w obradach soborowych, a przemawiając w Radiu Watykańskim, podniósł problem wolności religijnej. W IV sesji soborowej uczestniczył tylko bp J. Obłąk. Bp T. Wilczyński nie doczekał zakończenia Soboru Watykańskiego II, zmarł 5 sierpnia 1965 r.
powrót
DARIUSZ ADAMCZYK - Ojcostwo w świetle biblijnego obrazu Boga Ojca
Ojcostwo Boskie i ludzkie są ze sobą ściśle powiązane. Ojcostwo ludzkie jest punktem wyjścia dla zrozumienia ojcostwa Bożego. Jednakże tylko ojcostwo Boże objawia, na czym polega istota ojcostwa wśród ludzi. Ojcostwo Boże jest źródłem ojcostwa ziemskiego, a także jego wzorem. Odkrywając Boga jako Ojca mężczyzna odkrywa samego siebie oraz swoje powołanie do ojcostwa, które winno być przeżywane w wierze. Mężczyzna poprzez odniesienie do Boga Ojca lepiej rozumie swoją tożsamość. Dopiero wówczas może w pełni zaakceptować i realizować swoje powołanie do ojcostwa. Ojcostwo winno być pojmowane w kategoriach służby. Mężczyzna służy dziecku przekazując mu życie i wychowując je. Bycie ojcem pozwala mężczyźnie w pełni urzeczywistnić swoje aspiracje, jeśli ojcostwu ziemskiemu zostanie nadany ewangeliczny wymiar. Fascynacja ojcostwem może dokonać się poprzez powrót do wzoru ojca, którym jest Bóg.
powrót
DK. MARCIN BUKOWSKI - Rola dowodzenia cudów w procesie kanonizacyjnym
Autorem artykułu jest Marcin Bukowski - duchowny archidiecezji gdańskiej, mgr teologii UKSW w Warszawie, który swoje zainteresowania koncentruje wokół teologii współczesnej, prawa kanonicznego oraz ich społeczno-kulturowych korelacji.
Autor zajął się zagadnieniem niezwykle aktualnym i ważnym, ze względu na fakt, że w ostatnich latach w Kościele przeprowadzonych było bardzo dużo procesów beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych. W trakcie trwania procesu sprawą niezwykłej wagi jest dowodzenie cudów za sprawą osób wynoszonych na ołtarze. Autor w swojej publikacji w sposób interesujący rozwija zapowiedziane we wstępie zagadnienia. Poprawnie odsłania poszczególne etapy dowodzenia cudów w procesie kanonizacyjnym. Odwołuje się do literatury zagranicznej.
powrót
EDMUND ROBEK SAC - Być chrześcijaninem dzisiaj
Autor artykułu jest znanym i cenionym teologiem pastoralistą. Ks. dr hab. Edmund Robek, prof. UKSW jest kierownikiem Katedry Organizacji Duszpasterstwa w Sekcji Teologii Pastoralnej na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, a także sekretarzem-skarbnikiem w Polskim Stowarzyszeniu Pastoralistów i Duszpasterzy im. Jana Pawła II, przewodniczącym redakcji "Warszawskich Studiów Pastoralnych" (półrocznik Sekcji Teologii Pastoralnej na UKSW). Autor ma w swoim dorobku 13 książek, kilkadziesiąt artykułów naukowych, popularno-naukowych i popularnych.
W artykule podejmuje się udzielenia w sposób wnikliwy odpowiedzi na postawione pytanie: kim jest chrześcijanin? Wyjaśnia, że w teologii pastoralnej odpowiedź na to pytanie ma dwa wymiary. Najpierw uwzględnić należy aspekt nadprzyrodzony bycia chrześcijaninem - jest to bowiem konsekwencja odpowiedzi na wezwanie Chrystusa - chrześcijanin jest Jego uczniem. Drugi wymiar ma charakter przyrodzony: bycie chrześcijaninem nie pozbawia człowieka jego indywidualności osobowej: chrześcijanin jest "sobą". Nadprzyrodzoność i przyrodzoność spotykają się w osobie chrześcijanina, ale też kwalifikują jego przynależność do Kościoła i świata.
powrót
PIOTR KOPROWSKI - Współczesny kryzys wiary w ocenie Janusza S. Pasierba
Autor przedstawia niektóre refleksje ks. Janusza Pasierba na temat genezy kryzysu wiary w Europie drugiej połowy XX w., jego przejawów i specyfiki. Ukazuje wpływ kryzysu na istotę człowieczeństwa. Zwraca uwagę na istnienie największych barier, uniemożliwiających - w przekonaniu ks. profesora Pasierba - rozwój człowieczeństwa. Omawia sposoby otwarcia się człowieka na różnorodne idee i dążenia; m.in. na procesy ateizacji i sekularyzacji, występujące na kontynencie europejskim, zwłaszcza w jego zachodniej części.
powrót
JANUSZ KUMALA MIC - Licheń - nowe miejsce w geografii kultu maryjnego
Sanktuaria maryjne, od wieków obecne w życiu Kościoła, mają w swojej historii swój kairos, czyli czas szczególnie sprzyjający rozwojowi i służbie Kościołowi. Przyglądając się jakiemuś określonemu sanktuarium, można zatem pytać: w jaki sposób wpisuje się ono w codzienne duszpasterstwo Kościoła? Jakie obszary eklezjalnej rzeczywistości może inspirować? W czym tkwi jego "specyfika", "charyzmat", czyli w jaki sposób może służyć Kościołowi naszych czasów? Jednym słowem: dlaczego ono istnieje?
Poszukiwanie odpowiedzi na te pytania zainspirowały Autora artykułu do refleksji nad fenomenem licheńskiego sanktuarium. Złożoność i wieloaspektowość zagadnienia nie pozwoliła Januszowi Kumala MIC na wyczerpujące omówienie, dlatego zacieśnił refleksję naukową do zagadnień, które dotyczą zasadniczej inspiracji dla duszpasterstwa w licheńskim sanktuarium oraz jego misji w Kościele lokalnym.
Janusz Kumala MIC podzielił artykuł na trzy części: 1. Sanktuarium licheńskie - darem dla Kościoła; 2. Tajemnica przewodnia sanktuarium: Jezus Chrystus, Odkupiciel człowieka; 3. Inspiracje dla duszpasterstwa (Budzenie świadomości Odkupienia, Proklamowanie Chrystusa Ukrzyżowanego i Zmartwychwstałego, Głoszenie Chrystusa jedynego Zbawiciela, Promocja duchowości inkarnacyjnej).
Autor jest przekonany, że Sanktuarium licheńskie jawi się polskiemu Kościołowi jako Boży dar na trzecie tysiąclecie wiary.
powrót
