Do strony głównej

 

 

Wprowadzenie

Czasy, w których przychodzi Kościołowi realizować misję zleconą przez Zbawiciela, charakteryzują się szybkim tempem przemian w wielu dziedzinach życia. Przeobrażenia te mają wpływ na świadomość i postawę człowieka. Od tych wpływów nie jest wolna również i sfera życia religijnego. Świadczy o tym nasilający się proces desakralizacji. Współczesny człowiek dość łatwo ulega dokonującym się przemianom twierdząc, że są one ważną sprawą jego egzystencji. Wobec faktu zachodzących zmian, Kościół nie może być obojętny i dlatego musi uwzględniać je w działalności duszpasterskiej.

Istota duszpasterskiej działalności Kościoła polega na czynnym pośrednictwie w zbawianiu człowieka, umożliwiając i pomagając mu w osobowym spotkaniu z Bogiem. Ponieważ zbawienie realizuje się w określonej sytuacji, dlatego duszpasterstwo ma charakter misji i zmierza do zwrócenia ludzkości Bogu, a tym samym do zaktualizowania zbawczego dzieła Chrystusa w jednostkach i wspólnotach ludzkich. Wnioski i zasady dla duszpasterskiej działalności czerpie Kościół z Objawienia Bożego oraz doświadczenia osób i wspólnot chrześcijańskich. Dopiero w świetle tych dwóch źródeł Kościół rozpoznaje, co ma czynić na różnych poziomach działalności duszpasterskiej, aby właściwie ocenić wartość aktualnie stosowanych form i sformułować wskazania na przyszłość. Ostatecznym bowiem celem wszelkiej działalności Kościoła jest uświęcanie i zbawienie ludzi.

Duszpasterska działalność Kościoła uwarunkowana jest wieloma czynnikami, zwłaszcza zaś czynnikiem miejsca i czasu, w których przychodzi realizować zbawcze dzieło Chrystusa. Dlatego należy wyraźnie stwierdzić, że nie ma duszpasterstwa uniwersalnego w całym Kościele i na wszystkie czasy, ale istnieje duszpasterstwo przystosowane do określonych warunków. Kościół jako Lud Boży i wspólnota Chrystusa urzeczywistnia się w świecie w konkretnych wspólnotach. Według nauczania Soboru Watykańskiego II (DM 37) urzeczywistnia się on we wspólnotach diecezjalnych i parafialnych oraz zrzeszeniach religijnych (ChL 29) i w rodzinie jako "Kościele domowym" (KK 11; FC 50).

Ważnym miejscem urzeczywistniania się Kościoła jest środowisko rodzinne, gdyż rodzina wpisana jest w jego tajemnicę. W rodzinie człowiek przychodzi na świat i tam realizuje swoje powołanie życiowe oraz poprzez rodzinę doświadcza spotkania z Bogiem. Istnieją różne określenia rodziny. Jedne akcentujące jej aspekt biologiczny, inne prawny, a jeszcze inne gospodarczy czy kulturowy. Jednak cechą wspólną tych ujęć jest obraz rodziny jako miejsca biologicznej kontynuacji pokoleń, w którym przekazuje się dziedzictwo kulturowe następnym generacjom. Wszystkie te określenia rodziny zgodnie podkreślają jej ogromne znaczenie dla ludzkości. Bez rodziny człowiek nie może odkryć, kim jest naprawdę. Przekaz biblijny wyjaśnia, że małżeństwo i rodzina swoje początki znajdują w dziele stworzenia, gdyż ich twórcą jest sam Bóg. W zbawczym planie Boga małżeństwo i rodziną pełnią szczególną rolę, a konsekracja małżonków osobnym sakramentem daje im własny dar pośród Ludu Bożego oraz własne posłannictwo, tak "aby byli nawzajem dla siebie i dla swoich dzieci świadkami wiary i miłości Chrystusa" (KK 11). Dar osobnego sakramentu i posłannictwo małżonków umiejscawia rodzinę wewnątrz Kościoła i daje im udział w potrójnej jego funkcji: prorockiej, kapłańskiej oraz królewskiej.

Kościół, idąc za głosem swojego Założyciela, z całą troskliwością otacza wszystkie małżeństwa i rodziny duszpasterską opieką. Mając na uwadze pomyślność i dobro rodziny za pierwszoplanową dziedzinę działalności pastoralnej uznaje duszpasterstwo rodzin. Z determinacją ukazuje związek rodziny jako "Kościoła domowego" z Kościołem-Matką (parafią, diecezją i Kościołem powszechnym). Również Papież Jan Paweł II w adhortacji posynodalnej o zadaniach chrześcijańskiej rodziny w świecie współczesnym Familiaris consortio ukazywał ten związek, pisząc: "Matka-Kościół rodzi, wychowuje, buduje rodzinę chrześcijańską, wypełniając wobec niej zbawczą misję otrzymaną od Pana. Głosząc słowo Boże, Kościół objawia rodzinie chrześcijańskiej jej prawdziwą tożsamość, to, czym ona jest i czym powinna być wedle zamysłu Pana; sprawując sakramenty, Kościół wzbogaca i umacnia rodzinę chrześcijańską łaską Chrystusową, ażeby ją uświęcić na chwałę Ojca; poprzez głoszenie z nową mocą nowego przykazania miłości. Kościół pobudza i prowadzi rodzinę chrześcijańską do służby miłości, aby naśladowała i przeżywała tę samą miłość oddania i ofiary, którą Chrystus żywi dla całej ludzkości" (FC 49).

Troska Kościoła o rodzinę podyktowana jest faktem, że uczestniczy ona w jego zbawczym posłannictwie, stanowiąc cząstkę Ludu Bożego i Ciała Chrystusa, a także objawiając w swoim życiu oraz działalności nadchodzące królestwo Boże. Papież Jan Paweł II wyjaśniał, że duszpasterstwo rodzin oznacza w praktyce "okazywanie pomocy parze małżeńskiej w odkrywaniu i przeżywaniu przez nich nowego powołania i posłannictwa" (FC 69). Twierdził przy tym, że przyszłość świata idzie poprzez rodzinę.

Redakcja "Ateneum Kapłańskiego" wychodząc naprzeciw dezyderatom zawartym w adhortacji Familiaris consortio oraz oczekiwaniom chrześcijańskich małżonków i rodzin oddaje do rąk Szanownych Czytelników zeszyt zatytułowany: "W trosce o rodzinę". Mamy głęboką nadzieję, że zamieszczone publikacje zainteresują zarówno duszpasterzy, samych małżonków, jak również specjalistów, pracujących z rodzinami oraz naukowców, podejmujących w swych badaniach problematykę rodzinną.

W niniejszym zeszycie prezentujemy sześć artykułów poświęconych małżeństwu i rodzinie. Autorzy publikacji zdają sobie jednak sprawę z tego, że w kilku artykułach nie jest możliwe zaprezentowanie bogactwa refleksji naukowej wyrażającej troskę Kościoła o małżeństwo i rodzinę. Niemniej mają nadzieję, że przygotowane teksty będą pomocne w pracy z rodzinami i spełniają po części zachętę Ojca Świętego Jana Pawła II, aby nieść pomoc rodzinie. Dzięki życzliwości redakcji "Ateneum Kapłańskiego" oddajemy do rąk Czytelników materiały przygotowane przez teologów różnych specjalności, z kilku ośrodków naukowych. Prezentowane publikacje w zdecydowanej większości oparte są na nauczaniu Papieża Jana Pawła II i dotyczą kolejno koncepcji małżeństwa i rodziny oraz współczesnych zagrożeń, duchowości życia rodzinnego, wartości w wychowaniu rodzinnym, obecności Boga w akcie małżeńskim, wychowania dziecka do życia Eucharystią, a także działań pastoralnych Kościoła podejmowanych na rzecz małżeństwa i rodziny.

Włocławek

ks.Zbigniew Zarembski

 

Strona główna | Zeszyt bieżący | Pomoce homiletyczne | Informacje dla autorów
Zeszyty archiwalne | Redakcja | Kontakt

 

"Ateneum Kapłańskie" 1999-2006